|
Nowa Cerkiew. Barokowa świątynia
cysterska św. Michała Archanioła została wzniesiona w 1312 r. w
miejscu spalonego drewnianego kościółka z XIII w. Z tego czasu
zachowały się: czworoboczna wieża, prezbiterium, zakrystia i
skarbiec. We wnętrzu kościoła znajdowała się wisząca wieloboczna
empora, tak umieszczona, że obecni w Nowej Cerkwi cystersi mogli,
wchodząc od zewnątrz nad zakrystią, brać udział w nabożeństwach. W
1764 r. pożar zniszczył kościół i wieżę do tego stopnia, że
pozostały tylko mury i sklepienie w prezbiterium, ale jeszcze tego
samego roku odbudowano go i przebudowano, rozszerzając o nawy
boczne, starając się dać mu styl barokowy. Ogień trawi ponownie
kościół w 1844 r. wypalając wnętrze i niszcząc wieżę. Obecne jej
zakończenie pochodzi z 1851 r. W czasie działań wojennych w 1945 r.
uszkodzeniu uległy nawy – boczna (południowa) i główna, oraz wieża.
Wnętrze świątyni, o jednolitej zharmonizowanej całości, ma wystrój
barokowy i rokokowy. Cmentarz przykościelny sięgający swym rodowodem
XIV w. jest miejscem spoczynku wielu pokoleń okolicznych chłopskich
rodzin.
Podczas remontu kościoła w 1995 r. w podziemiach odnaleziono trumny
i ludzkie szczątki. Spoczywa tam ostatni przeor opactwa cysterskiego
w Pelplinie - Maciej Prądzyński (zm.1829), który po zniesieniu
klasztoru został proboszczem w Nowej Cerkwi, zachowując prawo
noszenia habitu, pierścienia i krzyża.
W roku 2005 podczas prac remontowo - konserwacyjnych na kościelnej
wieży odkryto średniowieczne malowidła. Na kościelną wieżę wrócił po
wielu latach zegar z odnowionym cyferblatem. Niestety nie zachował
się jego oryginalny mechanizm, dlatego wyposażono go w nowoczesny.
Wyposażenie pocysterskie: ołtarz główny
(XVIII w.) ma w swym wnętrzu siedemnastowieczny obraz Matki Boskiej
uważany przez lud za cudowny - w górnej kondygnacji ołtarza znajduje
się kamienna figura Matki Boskiej Bolesnej przeniesiona tutaj w 1802
r. z kaplicy przydrożnej we wsi Borkowo; gotycki obraz Niepokalanej
w ołtarzu Matki Boskiej Różańcowej - srebrną sukienkę wykonał w
początkach XVIII w. Siegfried Örnstern z Gdańska; w kruchcie głównej
- średniowieczna kropielnica oraz duży drewniany krucyfiks wykonania
ludowego; trzy rokokowe feretrony itp.
Zwiedzanie:
ks. Stanisław Borzyszkowski
ul. Kościelna 48, 83-131 Nowa Cerkiew,
tel.(058) 5362207, 602637134
pnowacerkiew@pelplin.diecezja.org
Królówlas. Historia tutejszego kościoła
śś. Mikołaja i Rocha sięga XIV w. (przez jakiś czas stanowiła filię
parafii Nowa Cerkiew). Najpierw była tu kaplica drewniana, później
kościół drewniany. Obecny kościół pochodzący z 1806 r. jest
murowany, neogotycki, ma drewniany sufit i czworoboczną masywną
wieżę.
Młyn - jego historia sięga prawdopodobnie XIV
w. kiedy to cystersi lokowali tu wieś na „surowym korzeniu”. Obecny
budynek młyna pochodzi z XIX wieku.
Zwiedzanie:
ks. E.Zalewski
Królówlas, 83-132Morzeszczyn
tel. (058) 5362794
pkrolowlas@pelplin.diecezja.org
Informacja turystyczna:
Diecezjalne Centrum Informacji Turystycznej
Pl. Tumski 1, 83-130 Pelplin
Tel.(058) 5361949 fax (058) 5363297
info@pelplin.com
www.informacja.pelplin.com |
